Kết quả thực hiện hoạt động “Sưu tầm mẫu tiêu bản sinh vật rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống” năm 2024

Thứ tư - 18/12/2024 03:33

Khu BTTN Pù Huống là 1 trong 3 khu rừng đặc dụng nằm trong khu dự trữ sinh quyển thế giới miền tây Nghệ An được UNESCO công nhận năm 2007, có quy mô diện tích lớn và có giá trị đa dạng sinh học cao trong hệ thống các khu rừng đặc dụng của Việt Nam. Là nơi có tính đa dạng sinh học về thực vật cao, phong phú về thành phần loài khi có tới 1.806 loài, 772 chi và 194 họ, 6 ngành thực vật được ghi nhận trong điều tra, đánh giá đa dạng sinh học mới được công bố năm 2021 và với hơn 568 loài động vật trong đó có 69 loài quý hiếm nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Với sự đang dạng về khu hệ động thực vật như trên thì việc bảo tồn, lưu giữ và phát triển là vấn đề cấp thiết đang nhận được nhiều sự quan tâm của các tổ chức làm công tác bảo tồn cũng như tập thể lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên BQL Khu BTTN Pù Huống.
Song song với việc bảo tồn nguyên vẹn các giá trị đa dạng sinh học hiện có của Khu bảo tồn thì việc lưu giữ nguồn gen các loài động, thực vật quý hiếm thông qua việc trưng bày các mẫu tiêu bản thu thập được tại Nhà bảo tàng đang là mục tiêu hướng tới của Khu bảo tồn. Nhà bảo tàng chính là hình ảnh thu nhỏ về tài nguyên hệ động thực vật khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống, đây cũng chính là nơi phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, đào tạo của các cá nhân, tổ chức khi đến với Khu bảo tồn. Nhà bảo tàng còn là nơi để các em học sinh, sinh viên, người dân đến tham quan, học tập thông qua các hoạt động ngoại khoá, từ đó sẽ tuyên truyền, nâng cao ý thức, giáo dục về lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường đến với thế hệ trẻ và cả cộng đồng. Đây chính là phương án quảng bá hình ảnh tốt nhất về Khu bảo tồn mà đơn vị đang hướng đến.
Nhà bảo tàng của Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống được hình thành từ năm 2002 khi Ban quản lý khu bảo tồn được thành lập, nhà bảo tàng của Ban quản lý Pù Huống có số lượng mẫu vật chưa nhiều và mẫu tiêu bản động vật (chủ yếu là mẫu nhồi thú) là do người dân địa phương tự nguyện giao nộp; rất ít mẫu tiêu bản của các loài động vật có xương sống khác (Cá, Lưỡng cư, Bò sát). Ngoài ra, thông tin hiện có về bộ mẫu tiêu bản thực vật rừng, động vật rừng của nhà bảo tàng còn thiếu hụt, chưa cập nhật và chưa đồng bộ đã gây khó khăn cho công tác quản lý cơ sở dữ liệu phục vụ nghiên cứu khoa học và bảo tồn nguồn gen sinh vật rừng.
Nội dung thực hiện gồm: Thu thập, xử lý, giám định và bảo quản lâu dài cho150 mẫu tiêu bản sinh vật rừng (50 mẫu thực vật, 100 mẫu động vật) đại diện cho Khu BTTN Pù Huống; Xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin cho toàn bộ 150 mẫu tiêu bản sinh vật rừng thu thập được.
Mẫu sinh vật rừng được thu thập trong vùng rừngPù Huống (bao gồm vùng lõi và vùng đệm), tại 07 khu vực, thuộc địa giới hình chính của 05 xã, gồm: xã Châu Cường (khe Cô, khe Hín Đoọng, khe Nây), xã Bình Chuẩn (khe Mét), xã Xiêng My (khe Piềng Ồ), xã Nga My (suối Kho) và xã Diên Lãm (Trảng Tranh) và đã thu được một số kết quả như sau:

Kết quả sưu tập mẫu sinh vật rừng

TT	Loại mẫu	Số mẫu sưu tập theo đề cương được duyệt	Kết quả sưu tập
TT	Loại mẫu	Số mẫu sưu tập theo đề cương được duyệt	Số mẫu	Số loài	Số họ
1	Thực vật	50	60	51	34
2	Động vật	100	106	42	21
2.1	Cá xương		71	24	12
2.2	Lưỡng cư		12	7	2
2.3	Bò sát		7	4	2
2.4	Chim		3	3	2
2.5	Thú		13	4	3
	Tổng	150	166	93	56

Thông tin các mẫu tiêu bản được sưu tập
* Mẫu tiêu bản thực vật
- Khu vực phân bố

TT	Khu vực thu thập	Mẫu tiêu bản	Họ	Loài	Tỷ lệ bình quân (mẫu/loài)
1	Bình Chuẩn	23	17	22	1,05
2	Châu Cường	0	0	0
3	Diên Lãm	0	0	0
4	Nga My	0	0	0
5	Xiêng My	37	21	29	1,28
	Tổng	60	38	51	1,18

- Mức độ nguy cấp, quý, hiếm

TT	Số hiệu mẫu	Địa điểm thu	Tên loài Việt Nam	Mức độ nguy cấp, quý, hiếm
TT	Số hiệu mẫu	Địa điểm thu	Tên loài Việt Nam	IUCN	SĐVN	NĐ84
1	PUHUONG - 006	Piềng Ồ- Xiêng My	Trai lý		EN	IIB
2	PUHUONG - 007	Piềng Ồ- Xiêng My	Trai lý		EN	IIB
3	PUHUONG - 008	Piềng Ồ- Xiêng My	Trai lý		EN	IIB
4	PUHUONG - 011	Piềng Ồ- Xiêng My	Mun	CR	EN	IIB
5	PUHUONG - 012	Piềng Ồ- Xiêng My	Mun	CR	EN	IIB
6	PUHUONG - 013	Piềng Ồ- Xiêng My	Mun	CR	EN	IIB
7	PUHUONG - 032	Khe Mét-Bình Chuẩn	Lá khôi		VU
8	PUHUONG - 033	Khe Mét-Bình Chuẩn	Lá khôi		VU
9	PUHUONG - 047	Piềng Ồ- Xiêng My	Nghiến	NT	EN	IIB
10	PUHUONG - 048	Piềng Ồ- Xiêng My	Nghiến	NT	EN	IIB
11	PUHUONG - 049	Piềng Ồ- Xiêng My	Nghiến	NT	EN	IIB
12	PUHUONG - 057	Piềng Ồ- Xiêng My	Thiên niên kiện		VU
13	PUHUONG - 058	Piềng Ồ- Xiêng My	Thiên niên kiện		VU
14	PUHUONG - 059	Piềng Ồ- Xiêng My	Ngại rợn		VU
15	PUHUONG - 060	Piềng Ồ- Xiêng My	Ngại rợn		VU

* Mẫu tiêu bản động vật
- Khu vực phân bố

TT	Khu vực thu thập	Mẫu	Họ	Loài	Tỷ lệ bình quân (mẫu/loài)
1	Bình Chuẩn	12	2	7	1,71
2	Châu Cường	78	14	28	2,79
3	Diên Lãm	3	2	3	1,00
4	Nga My	13	3	4	3,25
5	Xiêng My	0	0	0
	Tổng	106	21	42	2,52

- Mức độ nguy cấp, quý, hiếm

TT	Số hiệu mẫu	Địa điểm thu	Tên loài Việt Nam	Mức độ nguy cấp, quý, hiếm
TT	Số hiệu mẫu	Địa điểm thu	Tên loài Việt Nam	IUCN	SĐVN	NĐ84
1	P.HUONG-Ca01	Khe Cô-Châu Cường	Cá mịt tròn	DD
2	P.HUONG-Ca02	Khe Cô-Châu Cường	Cá bống đen bắc bộ	DD
3	P.HUONG-Ca05	Khe Cô-Châu Cường	Cá miệng rộng hải nam	DD
4	P.HUONG-Ca08	Khe Cô-Châu Cường	Cá bống đen bắc bộ	DD
5	P.HUONG-Ca10	Khe Cô-Châu Cường	Cá miệng rộng hải nam	DD
6	P.HUONG-Ca11	Khe Cô-Châu Cường	Cá miệng rộng hải nam	DD
7	P.HUONG-Ca13	Khe Cô-Châu Cường	Cá miệng rộng hải nam	DD
8	P.HUONG-Ca17	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá sỉnh/Cá mát	DD
9	P.HUONG-Ca19	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá sỉnh/Cá mát	DD
10	P.HUONG-Ca21	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá chày đất	DD
11	P.HUONG-Ca24	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá mịt tròn	DD
12	P.HUONG-Ca25	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá miệng rộng hải nam	DD
13	P.HUONG-Ca32	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá miệng rộng hải nam	DD
14	P.HUONG-Ca41	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Cá vây bằng đuôi dầy	DD
15	P.HUONG-Ca48	Khe Nây-Châu Cường	Cá bống đen bắc bộ	DD
16	P.HUONG-Ca52	Khe Nây-Châu Cường	Cá sỉnh/Cá mát	DD
17	P.HUONG-Ca56	Khe Nây-Châu Cường	Cá vây bằng đuôi dầy	DD
18	P.HUONG-Ca57	Khe Nây-Châu Cường	Cá vây bằng đuôi dầy	DD
19	P.HUONG-Ca59	Khe Nây-Châu Cường	Cá bống đen bắc bộ	DD
20	P.HUONG-Ca60	Khe Nây-Châu Cường	Cá bống đen bắc bộ	DD
21	P.HUONG Ca61	Khe Nây-Châu Cường	Cá bống đen bắc bộ	DD
22	P.HUONG-Ca70	Khe Nây-Châu Cường	Cá sỉnh/Cá mát	DD
23	P.HUONG-BS73	Khe Hín Đoọng-Châu Cường	Rùa sa nhân		EN	IIB

Kết quả xây dựng cơ sở dữ liệu bộ mẫu tiêu bản
Kết quả thống kê số lượng mẫu tiêu bản đã được số hóa theo nhóm sinh vật được thể hiện ở bảng sau.