Trong cuộc chiến giữ rừng, ngoài lực lượng kiểm lâm, cán bộ chuyên trách BVR còn có sự đồng hành từ người dân của các cộng đồng dân tộc khác nhau như: Kinh, Thái, Thổ, Khơ Mú ... Mặc dù sinh sống trong các khu vực rừng sâu, đường giao thông đi lại khó khăn, vất vả, thu nhập chủ yếu của người dân là từ chăn nuôi, trồng cây phụ trợ và còn dựa vào các sản phẩm từ rừng mang lại, nên đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn. Nhưng với tấm lòng yêu rừng thiết tha, có rất nhiều già làng, trưởng bản, những người có uy tín đã nỗ lực tuyên truyền, vận động cộng đồng người dân trong Bản chung sức bảo vệ rừng và phát triển rừng. Nhờ đó, nhiều cánh rừng trong cả nước ngày thêm xanh tốt, đem lại nguồn thu nhập thường xuyên cho người dân do được hưởng chi trả từ chính sách dịch vụ môi trường rừng, lâm nghiệp bền vững…v.v.
Trong số họ có anh Lương Văn Thuyết sinh năm 1985, một người dân tộc Thái ở bản Xốp Kho, xã Nga My, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An. Với vai trò là Trưởng bản, Bí thư chi bộ bản, anh luôn tiên phong, gương mẫu là người đảng viên đã tham gia cùng các lực lượng tuần tra, BVR để giữ mãi màu xanh cho rừng, là đại diện cho cộng đồng Bản Xốp Kho được 52 hộ uỷ quyền ký kết hợp đồng nhận khoán BVR đối với đơn vị Pù Huống. Là người thường xuyên phối hợp với cán bộ Kiểm lâm địa bàn quản lý lên kế hoạch chia, phân nhóm các tổ tuần tra rừng tận gốc, các khe, địa danh, lô, khoảnh, tiểu khu, chấm công và đánh giá công việc kiểm tra rừng hàng tháng, vào mùa nắng nóng nguy cơ xẩy ra cháy rừng cao đã phối hợp với hạt Kiểm lâm Pù Huống, Trạm QLBVR Nga My và các ban ngành, phòng ban cùng tổ chức các cuộc tuyên truyền luật Lâm nghiệp, truyền thông môi trường tại bản, xã, ngoài ra còn tuyên tuyên trong cuộc họp bản, trên loa đưa các thông điêp, tin cảnh báo cháy rừng…và cùng cán bộ kiểm lâm Pù Huống phụ trách địa bàn đến từng nhà trong bản hướng dẫn người dân ký cam kết không vi phạm các quy định trong công tác QLBVR, PCCCR.
Qua những lần phối hợp đi tuần tra rừng giữa trạm, các ban ngành và BQL Bản, anh Thuyết chia sẻ: Bản Xốp Kho là 1 trong 4 bản vùng đệm nằm trong vùng lõi rừng đặc dụng Pù huống. Hiện tại, toàn bản có 93 hộ với 468 nhân khẩu, trong đó có 52 hộ cộng đồng bản nhận quản lý, bảo vệ hơn 1.445,695 ha rừng đã được chi trả hơn 400 triệu đồng vào cuối năm 2023 từ tiền dịch vụ MTR, mục tiêu phát triển LNBV do đơn vị Pù Huống triển khai. Nhờ nguồn tiền công này, người dân bản ngày càng khấm khá, các gia đình trong bản sắm được ti-vi, tủ lạnh, có điều kiện chăm lo cho con cái học tập tốt hơn. Cuộc sống ngày càng thêm ấm no nhờ rừng, gần chục năm nay bà con trong bản đã bỏ hẳn nương rẫy trong rừng để tập trung làm lúa nước và cây màu, chăn nuôi. Những khi nông nhàn, bà con vào rừng tìm cây măng, hái nấm… đều có sự giám sát của thành viên Tổ quản lý, bảo vệ rừng của bản chứ không phải ai muốn vào rừng làm gì thì làm kiểu mạnh ai nấy làm như trước nữa!... anh Thuyết nhớ lại ngày con nhỏ cùng gia đình sinh sống giữa rừng, theo cha mẹ lên nương cái ăn nhờ rừng, cái đun nấu cũng từ rừng… trước đây người dân bản Xốp Kho lại không nghĩ đến nhiều lợi ích rừng đem lại, những cây gỗ to lớn quý hiếm ngày càng cạn kiệt, việc lớn việc bé cần đến tiền thì bà con cứ vào rừng, thế nên rừng ngày càng thưa cây, nước càng cạn, các con động vật càng hiếm. Cuộc sống của người dân ở đây ngày càng khó khăn hơn. Và khi ấy Khu BTTN Pù Huống thành lập được cán bộ Kiểm lâm Pù Huống của Trạm QLBVR Nga My luôn vào ăn ở tại bản tuyên truyền Luật lâm nghiệp, hướng dẫn triển khai các chương trình, chính sách hỗ trợ mà Khu BTTN Pù Huống đã trình xin về bảo vệ rừng đưa đến cho người dân để hưởng lợi từ rừng một cách hài hòa, bền vững thì người dân đã dần hiểu việc cần thiết bảo vệ rừng… Nhờ đó khi lớn lên học xong phổ thông được lãnh đạo xã Nga My tin tưởng giao, dân bản đồng tình bầu làm trưởng bản và thấy lợi ích hưởng lợi từ thực tế của việc bảo vệ rừng đã triển khai tại bản đã đem lại cuộc sống sinh kế cho người dân. Thông qua những lần tham quan mô hình ở các địa phường khác, tập huấn về khoa học kỹ thuật do xã, huyện tổ chức về các chương trình chăn nuôi, trồng trọt, trồng cây dược liệu dưới tán rừng và tham dự các lớp tập huấn kỹ năng tuyên truyền về luật lâm nghiệp, truyền thông về môi trường do Khu BTTN Pù Huống mời tham gia, nhờ đó tôi đã vận dụng những hiểu biết thông qua thực tế truyền tải cho người dân, tiếp tục vận động họ hàng, bà con trong bản, dòng họ cùng góp sức giữ rừng. Cứ như thế, theo thời gian đến nay tình yêu với rừng lớn dần trong cộng đồng bà con dân bản Xốp Kho. Dù công việc và công tác bảo vệ rừng gặp nhiều khó khăn, vất vả nhưng tôi cảm thấy vui vì luôn nhận được sự tin tưởng, động viên từ vợ con, gia đình, bà con dân bản.
Thông qua các buổi làm việc giữa trạm với lãnh đạo xã về công tác lâm nghiệp trên địa bàn xã. Chủ tịch UBND xã Nga My ông Lương Tuấn Dũng cho biết "Ông Lương Văn Thuyết là đảng viên vừa trẻ tuổi lại có uy tín của xã Nga My. Nhiều năm qua, ông cùng với lực lượng kiểm lâm tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân trong bản tham gia bảo vệ, phát triển rừng. Thông qua các buổi tuyên truyền, 100% số hộ dân của bản Xốp kho tự nguyện ký cam kết tích cực bảo vệ, phát triển rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng. Nhờ những người tích cực như anh Thuyết đã góp phần ngăn chặn tình trạng đốt rừng lấy đất làm rẫy, khai thác tài nguyên rừng trái phép trên địa bàn. Ngoài ra anh Thuyết cùng gia đình còn thường xuyên đi đầu trong các mô hình phát triển kinh tế như chăn nuôi lợn, gà , vịt, trâu bò, trồng lúa, thả cá… vận động người dân trong thôn tận dụng các diện tích rừng bị hoang hóa và khai thác trước đây để chuyển đổi cơ cấu cây trồng phát triển các loại cây trồng ngắn hạn, trồng và nhân giống cây dược liệu dưới tán rừng, cho thu nhập ổn định phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo và thường xuyên tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương; thực hiện nếp sống văn hóa, xóa bỏ hủ tục, các lợi ích từ rừng cho nhân dân; nhắc nhở bà con luôn nêu cao cảnh giác, không để kẻ xấu lợi dụng, mua chuộc dẫn đến vi phạm pháp luật. Phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể trong thôn, vận động quần chúng nhân dân trong việc chung tay quản lý, bảo vệ rừng. Chính nhờ kết hợp tốt giữa công tác bảo vệ và công tác tuyên truyền, vận động nên trên diện tích rừng mà các hộ nhận khoán bảo vệ, quản lý không còn xảy ra tình trạng phá rừng làm nương rẫy, không còn tình trạng các điểm nóng về khai thác, tập kết, vận chuyển lâm sản, thực trạng xâm lấn đất rừng, hiện tượng cháy rừng do lỗi chủ quan giảm hẳn. Với vai trò, uy tín và những hiệu quả trong công việc thực tế của anh Lương Văn Thuyết xứng đáng là tấm gương để bà con dân bản học tập, noi theo để xây dựng bản làng ngày càng giàu mạnh, phát triển”.
Thực tiễn cho thấy thời gian qua thực hiện theo tinh thần Kết luận số 61-KL/TW ngày 17/8/2023 của Ban Bí thư Trung ương về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, các ban ngành cấp trên vào cuộc chi đạo, các đảng viên cả trong và ngoài ngành kiểm lâm trên địa bàn tỉnh đang hành động quyết liệt hơn trong cuộc chiến bảo vệ rừng góp phần hạn chế tình trạng khai thác, xâm lấn đất rừng. Thông qua bài viết này tôi thay mặt trạm QLBVR Nga My mong muốn người dân bản Xốp Kho và người dân cộng đồng các bản khác ngoài vùng đệm và trong vùng lõi rừng đặc dụng Pù Huống hiểu, nhận biết và đồng cảm với những lời chia sẻ của anh Thuyết về lợi ích của rừng đã đem lại, tích cực tuyên truyền vận động người thân không vào rừng đặc dụng Pù Huống khai thác, săn bắn, giao nộp vũ khí tự chế, tham gia PCCCR, bảo vệ rừng, bảo vệ tính đa dạng sinh học của rừng, nhận biết giá trị của rừng đem lại lợi ích cho đời sống sinh kế của người dân và là người dân tiên phong tiêu biểu tiếp theo.
Sau đây là 1 số hình ảnh về người trưởng bản, bí thư trong công tác phối hợp tuyên truyền, truyền thông, tuần tra bảo vệ rừng
Tác giả bài viết: Bùi Hữu Sỹ - Trạm QLBVR Nga My
Cổng thông tin điện tử BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống - Quỳ Hợp - Nghệ An
